In maart dit jaar waren in galerie Torch al stills van Daniëlle Kwaaitaal's film FLO te zien en gisteren toonde het culturele programma TV3 - dat nog steeds niet echt wil lukken - een preview van de bewegende beelden. Kwaaitaal filmde een groep naakt onder water zwemmende dames met de bedoeling op die manier een zinnenprikkelende beleving tot stand te brengen, gezien door de ogen van een vrouw want "doorgaans levert de hedendaagse erotiek een ééndimensionale, liefdeloze en primaire blik op het vrouwenlichaam en wordt zij gemaakt om alleen de mannelijke toeschouwer te prikkelen en te behagen". Tja, afgezien van deze clichématige en achterhaalde stelling levert dat misschien mooie beelden op maar mij lijkt het dat de film eerder een esthetisch dan een artistiek genoegen is. Zie voor uzelf.

> TV3 (in Realplayer) met en over de film FLO, a dazzling underwater adventure van Daniëlle Kwaaitaal, en een kritische recensie van haar tentoonstelling in Torch uit NRC Handelsblad.

De Wolvecampprijs, een prestigieuze prijs voor jonge schilders, werd dit jaar gewonnen door Robert Zandvliet. Terwijl medegenomineerde Kiki Lamers als eerste afviel, was de keuze tussen Gé-Karel van der Sterren en Zandvliet moeilijk, maar:

"Volgens voorzitter Wim van Krimpen gaf uiteindelijk één schilderij (een abstracte compositie met vele gele tinten uit 2004) de doorslag. Hij noemde Zandvliet de meest pure schilder van de drie. ‘In zijn werk zie je de worsteling. Uiteindelijk zijn we daarvoor gevallen.'"

> Wolvecampprijs nipt voor Zandvliet, dit voorjaar nog aan het werk te zien in een prachtige film van Omroep Friesland.

En zo kon het gebeuren dat ik, dankzij het Haags Gemeentemuseum, toch nog onder de indruk raakte van die oude vertrouwde en uitgekauwde Piet Mondriaan. Was ik als jaren-tachtig-puber nog een groot fan van zijn destijds geheel op de New Wave mode aansluitende roodgeelblauwe schilderijen, na alle commerciële toepassingen kon ik het werk van de beste man niet meer zien. Dacht ik - tot ik deze maand in De Schatkamer van het Gemeentemuseum zijn landschappen zag.

> Mondriaan als nieuw in De Schatkamer van het Gemeentemuseum Den Haag.

Op zoek naar een foto van Ulay's - ja, die van het legendarische duo Ulay en Abramovic - performance Talking about similarity belandde ik zomaar in een enorm videoarchief van Montevideo waarvan ik het bestaan tot dusver niet kende. Hoewel niet de hele collectie online te zien is, zijn in het archief allerlei stukjes en beetjes videokunst te vinden, van over heel de wereld en uit alle tijden. Zoals dus bijvoorbeeld een fragment van die performance van Ulay uit 1976, waarin hij met naald en draad zijn eigen mond dichtnaait. Wie kan het wel aanzien?

> Catalogue.montevideo.nl - een catalogus van het Nederlands Instituut voor Mediakunst, met onder meer en onder andere de video Talking about Similarity en een paar alleraardigste filmpjes van Pieter Baan Müller.

"Like the emotive expression of a silent screen star in a film still, the woman's plaintive upward glance and mascara-encrusted lashes seem intended to invoke wonder at the cause of her distress. The face, however, belongs not to a real woman but to a fashion mannequin who cries tears of glistening, round glass beads; (...) Man Ray made this photograph in Paris around the time of his breakup with his lover Lee Miller, and the woman's false tears may relate to that event in the artist's life."

> uit de boekenkast van (1) - Man Ray's variatie op Glass Tears, een fotoserie uit 1932.

Als notoir Tracey-Emin-watcher miste ik toch maar mooi het grote nieuws over Emin's eerste echte speelfilm, die volgende maand op het London Film Festival in première gaat. De film Top Spot - genoemd naar een discotheek uit Emin's jeugd "but the term also has sexual connotations" - die Emin samen met regisseur Michael Winterbottom maakte speelt zich af in haar geboorteplaats Margate en is als vanouds voor een groot deel autobiografisch:

"Drawing on her experiences of growing up in Margate, the film features six teenage girls - Frances, Helen, Katie, Kieri, Laura and Lizzie - who all have a story to tell. One moment filled with bravado, the next awkward and insecure, the girls' stories capture the essence of being a teenager, resonating with our own remembered experiences."

> De trailer van Top Spot, een film van Tracey Emin en Michael Winterbottom die behalve op het London Film Festival nog dit najaar te zien is bij de BBC.

Het eerste waar een beetje kunst-
kenner bij het horen van de naam Baselitz aan denkt, zijn de bekende op-zijn-kop-portretten in olieverf die de schilder al sinds de jaren zeventig maakt. Maar wist u dat de inmiddels zestigjarige Baselitz zijn portretten tegenwoordig ook in hout uitvoert maar dan - en nu komt het - gewoon rechtop? Ik niet. In New York zijn op dit moment zes van deze door Baselitz eigenhandig gemaakte metershoge beelden te zien:

"Next, around the corner to Gagosian Gallery, where are installed six giant-sized sculptures in chain-saw-cut cedar, poplar or limewood by Georg Baselitz. The 60-something artist has no assistants, and works the massive things himself. They really are expressive and poignant, like folk toys for a Brobdingnagian child, daubed with ultramarine blue, pink, black and white oil color."

> Artnet over de beelden van Georg Baselitz, deze en volgende maand te zien in Gagosian Gallery in New York.

De nummer één op mijn lijstje van Galerieweekend-tentoonstellingen is zonder twijfel Charlotte Schleiffert, van wie ik nog nooit eerder tekeningen in real life zag - en het watertanden dat ik al deed bij foto's van haar werk in tijdschriften en catalogi bleek terecht, want het plezier spat af van de tekeningen die Schleiffert met felle kleuren vetkrijt en acrylverf op grote schots en scheef afgeknipte vellen papier maakt.
Met grove maar trefzekere hand zet de Rotterdamse Schleiffert vrouwen neer van alle soorten en maten, voorzien van teksten als 'Bearded women make great leaders', 'Willing & waiting' en 'Don't wanna listen to a bunch of dicks'. Zinnen die associaties oproepen met feminisme of grrlpower maar die door haar onbevangen recht-voor-zijn-raap tekenstijl aan de goede kant daarvan blijven. Charlotte Schleiffert's tekeningen zijn wat ze zijn wat ze zijn, met een vanzelfsprekendheid die je maar zelden tegenkomt. Nu het nog kan en aan wie ze nog niet kent zou ik zeggen: gaat dat zeker zien.

> Galerieweekend revisited (3) - de tekeningen van Charlotte Schleiffert in galerie Akinci in Amsterdam, alwaar ze samen met de foto's van Juul Hondius te zien zijn tot en met 3 oktober.

Gisteren zag ik in het Fotomuseum in Den Haag een tentoonstelling van de Haagse fotograaf Gerard P. Fieret die, al stond hij niet op mijn lijstje, mijn verwachtingen ruimschoots overtrof. Het fijne weet ik er niet van, maar de nu tachtigjarige Fieret moet een markante man zijn. Tegenwoordig vooral bekend als die vreemde oude man die met emmers vol vogelvoer aan het stuur van zijn fiets alle duiven in de stad voert, was hij in de jaren zeventig een gewaardeerd fotograaf die er, zoals dat soms gaat, op latere leeftijd niet helemaal meer bij was. Maar eigenlijk doet dat er allemaal niet toe, want zijn foto's - en dan vooral de erotische vrouwenportretten - zijn gewoon prachtig. De vele stempels met zijn naam en adres die hij er jaren later uit angst voor plagiaat en diefstal op zette maken ze er alleen maar mooier op.

> De foto's van Gerard P. Fieret, nog maar één dag in Fotomuseum Den Haag.

Binnenkort verschijnt het - door mij in ieder geval - langverwachte boek Verf van recensent Hans den Hartog Jager. Voor zijn boek interviewde Den Hartog Jager veertien Nederlandse schilders, waaronder Rob Birza, Michael Raedecker en Marlene Dumas, over de ambachtelijke en praktische kant van hun werk. Het tijdschrift Kunstbeeld publiceerde deze maand alvast één hoofdstuk uit het boek, namelijk het gesprek dat Den Hartog Jager voerde met de oude en wijze Reinier Lucassen:

"Ik vond het wel een goede regeling (de Contraprestatie of BKR, red.). Ik bedoel het stelde je in staat om je volledig aan kunst te wijden. Want wat zie je nu bij jonge mensen: die zijn steeds meer bezig om hun kunst te promoten. Die moeten overal langs met mappen, diaprogramma's, videoprogramma's... De laatste tijd worden cultuur en economie steeds verder door elkaar gehaald. Erger nog: cultuur wordt alleen nog maar interessant gevonden wanneer ze economisch winstgevend is. Ik vind dat een slechte zaak. Een kunstenaar moet zich aan zijn kunst wijden. Dan krijg je ook het beste werk." (uit: Kunstbeeld, nummer 09, 2004)

> Verf, een boek van Hans Den Hartog Jager en de gelijknamige tentoonstelling in de Stadsgalerij Heerlen (van 3 oktober t/m 28 november) met werk van alle veertien schilders die in het boek zijn opgenomen.

Rare meiden, die Oostenrijkers. Hadden we al Elke Krystufek die zich openbaar ongegeneerd exhibitioneert en masturbeert, nu is er dan Katarina Daschner. Een zwart bebaarde en besnorde Katarina buikdanst in de straten van Wenen, loopt topless door een bos met een masker van Vincent van Gogh op haar hoofd, doet onduidelijke dingen in de sneeuw en is behalve "artist, a feminist and a lesbian" waarschijnlijk volkomen gestoord - maar wel op de goede manier.

> Galerieweekend revisted (2) - het werk van Katarina Daschner in de succesvolle Upstream Gallery in Amsterdam, nog te zien tot en met 9 oktober.

"Lentebloesem (1987) is het laatste uit een reeks van zes doeken waarin de schilder zijn eigen oeuvre voorstelt als een wijdvertakte boom, waarvan de blaadjes bestaan uit titels van schilderijen. De frisse voorjaarskleuren uit de eerste versies zijn hier vervangen door zwartblauw. In plaats van titels lezen we namen van maanden (of Amsterdamse pakhuizen?) en korte aforismen: ‘Places, buildings, where changes in perspective can be obtained’, ‘Places, buildings, where changes in a person’s life are documented’, ‘Places, buildings, where people think they can take the worry out of life’. Daniëls brengt zijn stad, zijn werk, zijn leven in kaart – en alles blijkt met alles te maken te hebben. Het is geen vrolijk schilderij. Iemand heeft zijn fiets aan de wilgen gehangen."

> I.M. - museum De Pont over René Daniëls en zijn laatst bekende schilderij.

Carla Klein. Haar metersgrote doeken zijn indrukwekkend, op een bescheiden manier. Niet groots, niet bombastisch, in al hun eenvoud gewoon goed. Misschien te goed zelfs, of te professioneel en daardoor te mooi. Ik geef de voorkeur aan haar kleine doekjes met donkere bijna onzichtbare landschappen, die verborgen in een hoek van de galerie hingen. Mysterieus. Gevoelig. Ook mooi. Maar niet te.

> Galerieweekend revisited (1) - het werk van Carla Klein, tot en met 9 oktober te zien in galerie Annet Gelink, samen met Machiel van Soest.

Waar het Stedelijk Museum volgens sommigen Tate Gallery-tje speelt, wil de prettig prestigieuze Prix de Rome nu Nederland's Turner Prize worden door in samenwerking met de Avro de prijs onder de aandacht van de gewone man te brengen:

"De prijs moet tongen los gaan maken", aldus Janwillem Schrofer, directeur van de Rijksakademie die de Prix de Rome organiseert. (...) Maar volgens Schrofer is de Prix de Rome "niet zo hyperig als de Turner Prize". De afgelopen jaren werd de prijs veelal door nog onbekende kunstenaars gewonnen. Voor de AVRO is dat geen probleem, zegt Wim Weijland, hoofd AVRO Kunst. "Het hoeft geen spekta-
kel te worden. Het is niet zo dat we de AKO literatuurprijs na willen gaan doen."

> Als dat maar goed gaat - NRC Handelsblad met Prix de Rome gaat populair.

Goed. Ik bezocht dus in twee dagen welgeteld zestien galeries. En maakte in evenzoveel galeries foto's. Tweehonderddrieënzeventig om precies te zijn. Veel te veel om over te schrijven en veel te veel om te photoshoppen, dus laten we het zo doen: zestien is vier keer vier. Bij deze dus vier maal vier foto's, van iedere galerie één. In geografische en chronologische volgorde en zonder commentaar. En dan vanaf morgen, uitgebreider, mijn top drie. Of een top vijf. Of misschien, mocht ik veel zin hebben, de top tien. Maar dat denk ik niet. U merkt het wel.

> Galerieweekend Amsterdam 2004 in zestien min of meer representatieve foto's

> I.M. of het hangt - Wouter Schuiling, z.t. (fontainebleau), ca. 1991, olieverf en foto op doek, 169.5 x 84 cm.

Vandaag wordt in Amsterdam met het jaarlijkse galerieweekend - zo'n beetje de Uitmarkt van de kunstwereld - het seizoen weer voor geopend verklaard. Wat ik waar wanneer ga zien en of daar in de drukte veel van komt weet ik nog niet; uit luiheid en voor het gemak zal ik vandaag binnen mijn eigen habitat blijven.

Zo is daar allereerst Charlotte Dumas in galerie Paul Andriesse - die andere Charlotte, Schleifert, in galerie Akinci, zal samen met fotograaf Juul Hondius tot morgen moeten wachten, net als Leo Kogan bij Aschenbach & Hofland - en ook Monika Wiechowska in de nieuwe Motive Gallery aan de Elandsgracht ga ik zeker zien. Machiel van Soest bij Annet Gelink ook. De dierentuin van Tom Claassen bij Fons Welters. Een interessante groepstentoonstelling met Emo Verkerk en Hans van Bentem bij de Loerakker galerie. De opvallende foto's van Loretta Lux in Torch en, als ik dan toch in buurt ben, de schilderijen van Mattijs van den Bosch in De Praktijk. Maaike Schoorel bij Diana Stigter. Serieuze Zaken. Misschien even Ellen de Bruijne projects. Wetering Galerie, niet te vergeten. Foto's bij Wouter van Leeuwen. Upstream Gallery. Ik ga.

> De openingen tijdens het Amsterdams Galerieweekend, op zaterdag 4 en zondag 5 september van 12 tot 18 uur, met dank aan het onvolprezen galeries.nl

Heeft u ze al gezien, de fotoalbums van Hoofdcommissaris Hordijk? Tijdens zijn ambtsperiode van 1903 tot 1913 hield deze Amsterdamse politiebaas plakboeken bij met foto's van zo ongeveer alles wat er in zijn stad gebeurde. En dat was ook in die tijd al veel; een ingestort gebouw aan de Nassaukade, de aankomst van Circus Hagenbeck op station Weesperpoort en de eerste vliegtocht boven Amster-
dam door aviateur Jan Olieslagers, bijgenaamd 'de Antwerpsche Duivel'.

Maar vooral de criminelen en hun slachtoffers uit het album 'misdaad' zijn bijna te mooi om waar te zijn en geven je het gevoel dat ze rechtstreeks uit een roman gestapt zijn. Zo zien we hoe Geertruida Jongsma h/v Hendrik v.d. Laan in haar woning aan de Celebesstraat 24 op de grond ligt, na zojuist bruut vermoord te zijn door de 19-jarige Luie v.d. Laan, die zich twee jaar later op zijn beurt verhing in de gevangenis te Leeuwarden. En dan het hoofdstuk 'faits divers', waar we kunnen meekijken naar een lugubere les van Dr. Minovici, onderdirecteur van den antropomatrischen dienst te Bucarest, die toont hoe een lijk op te lappen met behulp van spelden en kunstoogen. Het is misschien geen officiële kunst, maar wel zo bijzonder dat het er dicht in de buurt komt - kortom, kijkt en verwondert u!

> De Albums van Hoofdcommissaris Hordijk, een project van het Gemeentearchief Amsterdam.

Dat we inmiddels behalve een nieuw stel architecten ook een nieuwe directeur voor zorgenkindje Stedelijk Museum hebben, is helemaal aan me voorbijgegaan, en moest ik nota bene op het Amerikaanse Artnet lezen. Gijs van Tuyl. Hemzelf kende ik nog niet, maar het Duitse museum waar hij nu werkt is een van mijn favorieten. Al was ik er nooit in levende lijve, ze maken er mooie tentoonstellingen, van grote namen ook - en dan vooral die van tragische held René Daniëls. Alleen dat is al genoeg om Gijs welkom te laten zijn.

> Gijs van Tuyl nieuwe man bij Stedelijk of de man en zijn plannen - "Stedelijk zou alleen in de Champions League moeten willen spelen" - volgens het Parool.